[ Thông Cáo Báo Chí ] Hội thảo “Thúc đẩy Hệ sinh thái Nông nghiệp Tái sinh — Tuần hoàn Bền vững”: Nông nghiệp Việt Nam trước cơ hội bứt phá xanh

TP. Hồ Chí Minh, ngày 26/09/2025 — Hội thảo “Thúc đẩy Hệ sinh thái Nông nghiệp Tái sinh — Tuần hoàn Bền vững” đã diễn ra thành công, quy tụ các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực ESG, nông nghiệp hữu cơ và chứng nhận quốc tế. Sự kiện tập trung bàn thảo về việc xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp mới cho Việt Nam, nơi nông dân trở thành trung tâm, công nghệ xử lý sinh khối được triển khai hiệu quả, và các chuẩn mực quốc tế trở thành cầu nối ra thị trường toàn cầu.

Ông Nguyễn Đình Quyền – ESG Education & Business

Trong bài phát biểu mở đầu, ông Nguyễn Đình Quyền khẳng định rằng để nông nghiệp Việt Nam thật sự bền vững, cần một cuộc “cách mạng hóa chuỗi giá trị”, dịch chuyển lợi ích từ thương lái và tập đoàn sang trực tiếp cho nông dân. Ông giới thiệu mô hình chuyển hóa phân tầng rác hữu cơ với bốn cấp độ xử lý, từ thức ăn chăn nuôi, ruồi lính đen và giun đỏ, compost đến biochar và syngas. Cách tiếp cận này không chỉ giúp giảm phát thải gấp nhiều lần so với đốt rác ngoài trời, mà còn tạo ra nguồn phân hữu cơ, năng lượng sạch và tín chỉ carbon có thể giao dịch trên thị trường quốc tế.

Ông Quyền nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp xã hội như “trạm trung chuyển chất thải – thực phẩm”, đảm bảo minh bạch ESG, đào tạo nông dân và phân phối lợi nhuận công bằng. Với mô hình “vòng tròn 5 km” phục vụ 250.000 dân, một cụm vận hành có thể giảm tới 15.000 tCO₂e mỗi năm và nâng thu nhập nông dân từ mức 1.000–3.000 USD/tháng lên 6.000–12.000 USD/tháng. Ông kết luận: “Nông nghiệp tái sinh — tuần hoàn không chỉ là giải pháp môi trường mà còn là đòn bẩy kinh tế – xã hội, đưa nông dân Việt Nam trở thành trung tâm của chuỗi giá trị toàn cầu.”

Ông Quyền đã trình bày một khung kỹ thuật — tài chính toàn diện, làm cầu nối giữa công nghệ xử lý sinh khối và dòng vốn ESG. Những điểm cần lưu ý:

1. Mô hình 4 tầng chuyển hóa rác hữu cơ là bản đồ kỹ thuật rõ ràng, cho phép lựa chọn công nghệ theo tính chất chất thải (putrescent vs non-putrescent, high-grade vs low-grade). Việc áp dụng đúng tầng sẽ:
   • Tối ưu năng suất sản phẩm (ví dụ: ấu trùng BSF cho thức ăn chăn nuôi có giá trị cao).
   • Giảm phát thải so với xử lý kém hiệu quả (đốt ngoài trời).
2. Dữ liệu LCA cụ thể trong slide (ví dụ: ủ nhiệt cao 50–150 kgCO₂-eq/tấn vs đốt 800–1200 kgCO₂-eq/tấn) cho thấy lợi ích môi trường có cơ sở định lượng — điều này rất quan trọng để bán tín chỉ carbon và chứng minh lợi ích trước nhà đầu tư.
3. Mô hình tài chính & sở hữu: cấu trúc phân chia cổ phần và cam kết phân phối lợi nhuận (≥80% lợi nhuận bán lẻ cho nông dân theo một số bài toán mẫu) tạo khung hấp dẫn cho nhà đầu tư tác động (impact investors) và giúp đảm bảo tính phân phối lợi ích công bằng.
4. Kết hợp MRV & thị trường: ông Quyền khuyến nghị xây hệ thống MRV sớm (khuyến nghị bán tín chỉ carbon, tích hợp MRV với nền tảng thanh toán/marketplace) — đây là bước sống còn để dòng vốn ESG chảy vào nông trại.
5. Khả năng nhân rộng: mô hình hub + đai vệ tinh (vòng tròn 5 km) là khung triển khai khả thi cho đô thị cận kề và vùng peri-urban, với số liệu ví dụ (phục vụ 250k dân, giảm ~15k tCO₂e/năm) làm minh chứng cho tác động quy mô.

Khuyến nghị thực thi (từ phân tích ông Quyền)

• Bắt đầu các pilot hub 5 km, kết hợp DNXH + hợp tác xã + nhà đầu tư vi mô.
• Chuẩn hoá MRV, bắt tay với tổ chức chứng nhận (Control Union) để có phương pháp tính và kiểm định.
• Xây kịch bản kinh doanh 3-5 năm và kênh tiêu thụ (HORECA, chuỗi sạch, xuất khẩu), đồng thời chuẩn bị chuỗi giá trị cho 2–3 sản phẩm đầu tiên (ví dụ: phân hữu cơ đạt organic, protein ấu trùng cho chăn nuôi, biochar bán cho nông trại/nhà máy).

Tiến sĩ Nguyễn Bá Hùng – VASUS

Ở góc độ kỹ thuật và tiêu chuẩn quốc tế, Tiến sĩ Nguyễn Bá Hùng, đại diện VASUS, chia sẻ kinh nghiệm triển khai nhiều trang trại hữu cơ thành công tại Kon Plong, Ngọc Thanh, Nhất Thống, Thái Vân và Lâm Đồng. Ông phân tích những bước đi căn bản để chuyển đổi sang nông nghiệp hữu cơ, từ chọn giống, phân tích đất và nguồn nước, đến thiết kế vùng đệm, hệ thống canh tác sinh học và quản lý thiên địch.

Ông Hùng nhấn mạnh rằng, nếu không có sự chuẩn bị bài bản theo đúng tiêu chuẩn quốc tế như EU Organic, NOP hay GlobalG.A.P, nông sản Việt Nam khó có thể thâm nhập thị trường cao cấp. Do đó, việc đầu tư vào chuỗi giá trị hữu cơ khép kín không chỉ là đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu mà còn là con đường để nông dân tăng giá trị gia tăng, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng và khẳng định thương hiệu Việt Nam trên bản đồ nông sản toàn cầu.

Ông Lê Quí Hòa Bình – Control Union

Từ góc độ chứng nhận và tiếp cận thị trường, ông Lê Quí Hòa Bình, đại diện Control Union, khẳng định rằng trong kỷ nguyên ESG, tiêu chuẩn và chứng nhận quốc tế chính là “tấm hộ chiếu” để nông sản Việt Nam ra thế giới. Ông giới thiệu bộ công cụ Farm Sustainability Assessment (FSA) cùng các chứng chỉ phổ biến như GlobalG.A.P, HACCP và Organic. Đây là những yêu cầu ngày càng phổ biến của các chuỗi bán lẻ và nhập khẩu quốc tế.

Ông Bình nhấn mạnh rằng Control Union không chỉ cung cấp chứng nhận, mà còn hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp trong quá trình chuẩn bị hồ sơ, đào tạo nhân lực, và xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc. Điều này giúp rút ngắn thời gian tiếp cận thị trường, giảm rủi ro không đạt chuẩn và tạo niềm tin cho đối tác quốc tế. Theo ông, nếu kết hợp đồng bộ giữa công nghệ xử lý sinh khối, tiêu chuẩn hữu cơ và hệ thống chứng nhận, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm cung ứng nông sản bền vững cho thế giới.

Kết luận hội thảo

Hội thảo kết thúc với sự thống nhất rằng: nông nghiệp tái sinh – tuần hoàn là con đường tất yếu cho Việt Nam trong giai đoạn tới. Để thành công, cần sự phối hợp chặt chẽ:

• Khung và hỗ trợ kỹ thuật (Tiến sĩ Nguyễn Bá Hùng – VASUS).
• Mô hình tài chính – vận hành gắn với ESG (Ông Nguyễn Đình Quyền – ESG Education & Business).
• Hệ thống chứng nhận quốc tế và kết nối thị trường (Ông Lê Quí Hòa Bình – Control Union).

Sự kết hợp này sẽ giúp Việt Nam vừa đáp ứng cam kết Net Zero, vừa nâng cao thu nhập nông dân, đồng thời đưa thương hiệu nông sản Việt vươn tầm toàn cầu.